Ուսումնասիրելով ՀՀ առեւտրային բանկերի հրապարակած միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվությունները` Banks.am-ը ներկայացնում է 2016թ. առաջին եռամսյակում բանկային հատվածի հիմնական ֆինանսական ցուցանիշների վերլուծությունը:

Ակտիվները կրճատվել են

ՀՀ առեւտրային բանկերի ընդհանուր ակտիվների ծավալը 2016թ. առաջին եռամսյակին 2015թ. վերջի համեմատ նվազել է 0,9%-ով` կազմելով 3 507,8 մլրդ դրամ: Ընդ որում, 0,5%-ով կրճատվել է նաեւ բանկերի կողմից հաճախորդներին տրամադրված վարկերի եւ այլ փոխատվությունների ծավալը` հասնելով 2 144,2 մլրդ դրամի:

Ակտիվների մեծությամբ առաջատարն Ամերիաբանկն է: Բանկն իր 507,7 մլրդ դրամ ցուցանիշով գլխավորում է ցանկը`չնայած նախորդ տարվա վերջի նկատմամբ արձանագրած 1,6%-անոց անկմանը: Ամերիաբանկին բաժին է ընկնում բանկային համակարգի ընդհանուր ակտիվների շուրջ 14,5%-ը: Բանկն առաջատար է նաեւ վարկավորման ծավալներով (311,9 մլրդ դրամ, աճ` 2,1%):

Երկրորդ ամենախոշոր բանկը, ըստ ակտիվների մեծության, Արդշինբանկն է:  2016թ. առաջին եռամսյակում բանկն արձանագրել է ակտիվների ծավալի աճ՝ 15,1%-ի չափով` մինչեւ 461,15 մլրդ դրամ: Ընդ որում, բանկի տրամադրած վարկերի ծավալները կազմել են 302,4 մլրդ դրամ` գերազանցելով նախորդ ցուցանիշը 10,1%-ով:

Ակտիվների ծավալով ամենախոշոր բանկերի հնգյակում են նաեւ ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը` 314,8 մլրդ դրամ ցուցանիշով (2015թ. վերջի նկատմամբ՝ 1,5% աճ), Հայբիզնեսբանկը` 297,4 մլրդ դրամ (անկում` 3%) եւ Ակբա-Կրեդիտ Ագրիկոլ Բանկը` 279,2 մլրդ դրամ (աճ` 1,6%): Այս բանկերի վարկավորման ծավալները հաշվետու ժամականաշրջանում կազմել են համապատասխանաբար 176,9 մլրդ դրամ (անկում` 3,7%), 210 մլրդ դրամ (աճ` 1,9%) եւ 170,8 մլրդ դրամ (աճ` 1%):

Հինգ առաջատար բանկերին բաժին է ընկնում բանկային համակարգի ընդհանուր ակտիվների 53%-ը: Առաջատարների հնգյակը 2015թ. վերջի համեմատ մնացել է գրեթե անփոփոխ:

Պարտավորությունները նվազել են

ՀՀ առեւտրային բանկերի պարտավորությունների ընդհանուր ցուցանիշը 2016թ. առաջին եռամսյակում 2015թ. չորրորդ եռամսյակի նկատմամբ նվազել է 1,3%-ով` կազմելով 2 945,2 մլրդ դրամ:

Առաջատար բանկը, ըստ պարտավորությունների մեծության, Ամերիաբանկն է: Բանկի ցուցանիշը 2016թ. առաջին եռամսյակում նվազել է 2,1%-ով` կազմելով 447,1 մլրդ դրամ:

Պարտավորությունների մեծությամբ ամենախոշոր հաջորդ բանկը Արդշինբանկն է` 411,3 մլրդ դրամ ցուցանիշով (աճ` 16,8%):

Նրան հաջորդում են ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը` 272,7 մլրդ դրամ (2015թ. վերջի համեմատ՝ 1,3% աճ), Հայբիզնեսբանկը` 268,1 մլրդ դրամ (անկում` 3,6%) եւ Ակբա-Կրեդիտ Ագրիկոլ Բանկը` 221,7 մլրդ դրամ (աճ` 1,4%) ցուցանիշով:

Կապիտալիզացիան շարունակվում է

ՀՀ բանկային համակարգի կապիտալի ընդհանուր ծավալը 2016թ. առաջին եռամսյակում ավելացել է 1,3%-ով` կազմելով շուրջ 562,6 մլրդ դրամ:

Ընդհանուր կապիտալի (հաշվեկշռում ներկայացված) մակարդակով առաջատարը շարունակում է մնալ Ամերիաբանկը: Բանկի ընդհանուր կապիտալը 2016թ. առաջին երեք ամիսներին ավելացել է 2,2%-ով` հասնելով 60,6 մլրդ դրամի:

Նրան հաջորդում է Ակբա-Կրեդիտ Ագրիկոլ Բանկը`57,5 մլրդ դրամ ցուցանիշով, որը 2015թ. վերջին եռամսյակի համեմատ աճել է 2,7%-ով:

Կապիտալի ցուցանիշով առաջատար մյուս բանկերն են Էյչ-Էս-Բի-Սի Բանկ Հայաստանը` 54 մլրդ դրամ (աճ` 1,7%), Արդշինբանկը` 49,9  մլրդ դրամ (աճ`2,8%) եւ Ինեկոբանկը` 42,1 մլրդ դրամ (աճ` 3,3%):

Ինչպես հայտնի է, 2017թ. հունվարի 1-ից ուժի մեջ կմտնի ՀՀ Կենտրոնական բանկի որոշումը` բանկերի նորմատիվային ընդհանուր կապիտալի նվազագույն չափը 5 մլրդ դրամից 30 մլրդ-ի հասցնելու վերաբերյալ: Այս որոշման ֆոնին հայաստանյան բանկերն ավելացնում են իրենց կապիտալը` ձգտելով համապատասխանել ԿԲ պահանջին:

Հարկ է նշել, որ ԿԲ վերոնշյալ պահանջը վերաբերում է ոչ թե բանկերի հաշվեկշռում արտացոլված կապիտալի ցուցանիշին, այլ նորմատիվային կապիտալին: Այն որոշակիորեն տարբերվում է հաշվեկշռում ներկայացվող ցուցանիշից՝ պայմանավորված դրանց հաշվարկման մեթոդաբանական առանձնահատկություններով:  

2016թ. առաջին եռամսյակում ԿԲ նոր պահանջին բավարարող բանկերի ցանկը համալրվել է եւս մեկով. ավելացել է Արմսվիսբանկը:  

Այսպիսով, 2016թ. մարտի վերջի դրությամբ ԿԲ պահանջին բավարարում են  հետեւյալ 7 բանկերը`Ամերիաբանկ, Ակբա-Կրեդիտ Ագրիկոլ Բանկ, Էյչ-Էս-Բի-Սի Բանկ Հայաստան, ՎՏԲ-Հայաստան Բանկ, Արդշինբանկ, Ինեկոբանկ եւ Արմսվիսբանկ:

Երեք բանկի (Հայբիզնեսբանկ, Պրոմեթեյ Բանկ եւ Արարատբանկ) նորմատիվային ընդհանուր կապիտալը գտնվում է համեմատաբար ապահով՝ 20-30 մլրդ դրամի սահմաններում, եւս  6 բանկինը (Յունիբանկ, Կոնվերս Բանկ, Մելլաթ Բանկ, Հայէկոնոմբանկ, Անելիք Բանկ եւ Արցախբանկ)՝ 10-20 մլրդ դրամի սահմաններում, իսկ 4 բանկի (Զարգացման Հայկական Բանկ, Առէկսիմբանկ- Գազպրոմբանկի Խումբ, Բիբլոս Բանկ Արմենիա եւ ԲՏԱ Բանկ) նորմատիվային կապիտալը չի գերազանցում 10 մլրդ-ը:

Բանկերն ավելի շատ են վաստակել

Հայաստանյան բանկերը տարվա առաջին եռամսյակում արձանագրել են շուրջ 3,1 մլրդ դրամ զուտ շահույթ, որը 34,3%-ով գերազանցում է 2015թ. առաջին եռամյսակի ցուցանիշը:

Եռամսյակը շահույթով են փակել 16 առեւտրային բանկ, որոնց շահույթի ընդհանուր ցուցանիշը կազմել է 7,8 մլրդ դրամ, իսկ 4 բանկ կրել է վնաս՝ 4,7 մլրդ դրամի չափով:

Հատկանշական է, որ 2016թ. առաջին եռամսյակում նախորդ տարվա նույն եռամսյակի համեմատ կրճատվել են ինչպես շահույթով աշխատած բանկերի շահույթը (9,2%), այնպես էլ վնասով աշխատածների վնասը (25,1%):

Շահույթի մեծությամբ առաջատարն Ամերիաբանկն է: Բանկը 2016թ. առաջին եռամսյակում վաստակել է շուրջ 1 195,9 մլն դրամ, ինչը զիջում է նրա նախորդ տարվա նույն եռամսյակի ցուցանիշը 18,7%-ով:

Մյուս առաջատար բանկը, ըստ շահույթի մեծության, Ինեկոբանկն է: Բանկի շահույթն այս տարվա առաջին եռամսյակին կազմել է 1 172,3 մլն դրամ` նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ ավելանալով 16%-ով:

Նրան հաջորդում են Արդշինբանկը` 1 126 մլն դրամ (աճ` 43,9%), Ակբա-Կրեդիտ Ագրիկոլ Բանկը`1 117,7 մլն դրամ (աճ` 42,6%) եւ Էյչ-Էս-Բի-Սի Բանկ Հայաստանը` 750 մլն դրամ (անկում` 55,2%) ցուցանիշով:

Ուշագրավ է, որ միայն հինգ առաջատար բանկերին բաժին է ընկել բանկային համակարգի ընդհանուր շահույթի 68,6%-ը:

Եռամսյակը վնասով են փակել Առէկսիմբանկ- Գազպրոմբանկի Խումբը` 2 950,1 մլն դրամ, Անելիք Բանկը` 1 545,7 մլն դրամ, Բիբլոս Բանկ Արմենիան` 178,2 մլն դրամ եւ ԲՏԱ Բանկը` 48,4 մլն դրամ:

Ստորեւ բերված աղյուսակում ներկայացված են ՀՀ առեւտրային բանկերի հիմնական ֆինանսական ցուցանիշները՝ 2016թ. 1-ին եռամսյակի դրությամբ: Բանկերը դասավորված են` ըստ ակտիվների մեծության` ամենամեծից ամենափոքրը:

Վերլուծության մեջ առանձին ներկայացված չեն ՊրոԿրեդիտ Բանկի տվյալները, քանի որ, ինչպես Banks.am-ին հայտնել են Ինեկոբանկում, բանկի ցուցանիշներն արդեն իսկ ներառված են Ինեկոբանկի հաշվետվություններում, չնայած որ բանկերի միացման գործընթացը դեռեւս չի ավարտվել: Ինչ վերաբերում է միացման փուլում գտնվող ԲՏԱ Բանկին եւ Հայէկոնոմբանկին, ապա նրանց ցուցանիշները դեռեւս ներկայացվում են առանձին:

Աղյուսակի տվյալները վերցված են բանկերի հրապարակած միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններից:

ԲԱՆԿ	ԱԿՏԻՎՆԵՐ		ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ		ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԿԱՊԻՏԱԼ (հաշվեկշռում ներկայացված)		ՇԱՀՈՒՅԹ
	հազ. դրամ	աճ/անկում` (%) 2015թ. վերջի համեմատ	հազ. դրամ	աճ/անկում` (%) 2015թ. վերջի համեմատ	հազ. դրամ	աճ/անկում` (%) 2015թ. վերջի համեմատ	հազ. դրամ	աճ/անկում` (%) 2015թ. 1-ին եռ. համեմատ
Ամերիաբանկ	507 724 323	-1,6	447 085 326	-2,1	60 638 997	+2,2	1 195 896	-18,7
Արդշինբանկ	461 150 846	+15,1	411 278 461	+16,8	49 872 385	+2,8	1 126 038	+43,9
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկ	314 770 669	+1,5	272 743 190	+1,3	42 027 479	+2,7	1 193	+100,1
Հայբիզնեսբանկ	297 399 197	-3	268 084 983	-3,6	29 314 214	+2,4	487 337	+11,8
Ակբա-Կրեդիտ Ագրիկոլ Բանկ	279 239 246	+1,6	221 741 640	+1,4	57 497 606	+2,7	1 117 742	+42,6
Էյչ-Էս-Բի-Սի Բանկ Հայաստան	256 648 033	-6,8	202 686 114	-8,9	53 961 919	+1,7	750 039	-55,2
Ինեկոբանկ	226 843 144	-4,1	184 741 424	-5,7	42 101 720	+3,3	1 172 275	+16
Յունիբանկ	169 657 838	+7	146 486 879	+8	23 170 959	+1,4	211 867	-62,4
Կոնվերս Բանկ	153 056 091	-4,9	130 111 225	-5,9	22 944 866	+1	147 844	-70,6
Արարատբանկ	130 673 938	-1	107 964 100	-1,5	22 709 838	+1,1	176 787	-56,4
Հայէկոնոմբանկ	108 180 299	-0,6	88 496 671	-9,5	19 683 628	+78,4	104 495	+283,1
Առէկսիմբանկ- Գազպրոմբանկի Խումբ	102 811 700	+3,1	77 436 136	+8,5	25 375 564	-10,4	-2 950 137	-1980,8
Արցախբանկ	96 084 465	+1,5	84 248 869	+1,4	11 835 596	+2,4	286 456	+106,8
Անելիք Բանկ	90 518 029	-1,5	74 827 601	+0,3	15 690 428	-9	-1 545 701	-164,9
Պրոմեթեյ Բանկ	83 143 994	+6,3	58 947 356	+8,7	24 196 638	+0,9	96 645	-62,7
Արմսվիսբանկ	81 768 442	-4,1	60 823 053	-9,2	20 945 389	+14,8	740 177	+104,2
Զարգացման Հայկական Բանկ	70 149 236	-2,7	59 459 238	-3,4	10 689 998	+1,2	122 009	+170
Բիբլոս Բանկ Արմենիա	36 256 043	-8,8	30 983 245	-9,7	5 272 798	-2,5	-178 188	-1,4
Մելլաթ Բանկ	29 673 816	+0,9	10 322 900	+1,8	19 350 916	+0,4	83 787	-46,9
ԲՏԱ Բանկ	12 040 143	-19,8	6 736 471	-30,2	5 303 672	-1	-48 409	-90,9
ԸՆԴԱՄԵՆԸ	3 507 789 492	-0,9	2 945 204 882	-1,3	562 584 610	+1,3	3 098 152	+34,3

Սիրանուշ Սիմոնյան