Առողջության համապարփակ ապահովագրության հայեցակարգի մասին ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծը պարունակում է մեծածավալ տեսական տեղեկություններ, որոնք լիարժեք չեն հիմնավորում դիտարկվող խնդիրների մեծ մասը:

Այս մասին ասված է Ամերիկայի առեւտրի պալատը Հայաստանում (ԱԱՊՀ) ՀԿ-ի, Հայաստանի արդյունաբերողների եւ գործարարների միության, Տեղեկատվական եւ հաղորդակցության տեխնոլոգիաների գործատուների միության, Հայ-բրիտանական ձեռներեցության պալատի եւ ՓՄՁ համագործակցության ասոցիացիայի հայտարարությունում:

Փաստաթղթի վերաբերյալ գործարար միությունների կարծիքը ներկայացնում ենք ստորեւ.

•    ՀՀ առողջապահության համակարգի արդյունավետության բարձրացմանն ուղղված բարեփոխումներից հետո միայն հնարավոր կլինի արդյունավետ ներդնել առողջության համապարփակ ապահովագրություն եւ ապահովել հասարակության բոլոր անդամների իրավունքների ու պարտականությունների ներդաշնակ իրականացումը:

•    Չնայած ՀՀ կառավարության կողմից հայտարարված հարկային բեռի օպտիմիզացման քաղաքականության՝ փաստացի տեղի է ունենում հարկային բեռի ավելացում քաղաքացիների եւ բիզնեսի վրա։ Ինչը գործարարների շրջանում ավելացնում է անորոշությունը եւ անկանխատեսելիությունը:

•    Ըստ էության նոր հարկատեսակի ներդրումը ռիսկեր է պարունակում նաեւ ստվերային տնտեսության ավելացման մասով՝ իր բոլոր բացասական հետեւանքներով։

•    Հայեցակարգի «Առողջության համապարփակ ապահովագրություն» անվանումը չի համապատասխանում էությանը, քանի որ ներկայացված հայեցակարգում իրականում սոցիալական ապահովության համակարգ է նկարագրված: ՀՀ օրենսդրության համաձայն, ապահովագրական գործունեությունը ենթակա է լիցենզավորման, ինչպես նաեւ համապատասխան վերահսկման՝ ՀՀ ԿԲ կողմից։

•    ԱՀԱ միջոցների հավաքագրումը, վճարների չափերի սահմանումն ու ծախսումն իրականացվելու է մեկ մարմնի՝ Հիմնադրամի կողմից, որի կառավարման խորհրդի նախագահն ի պաշտոնե ՀՀ առողջապահության նախարարն է։ Այսինքն, փաստացի առողջապահության նախարարի ձեռքում են կենտրոնանալու քաղաքականությունը եւ բոլոր գործառույթների իրականացումը։ Դա ավելի է խորացնում կոռուպցիոն ռիսկերը՝ հատկապես հաշվի առնելով շահերի բախումը։

•    Անգամ Հիմնադրամի գործունեության մասին հաշվետվությունների ձեւերը սահմանվելու են նույն կառավարման խորհրդի կողմից։

•    Հիմնադրամի բյուջեն դուրս է մնում ՀՀ ֆինանսների նախարարության հսկողությունից, քանի որ առաջարկվում է պետական բյուջեում արտացոլել միայն հիմնական ֆինանսական ցուցանիշները (պլանավորված եկամուտներն ու ծախսերը, նախատեսվող դեֆիցիտը/ավելցուկը, վարչական ծախսերի տեսակարար կշիռը եւ այլն):

•    Հիմնադրամի գործունեությունը դուրս է մնում նաեւ լիարժեք վերահսկողությունից, քանի որ Հաշվեքննիչ պալատը իրականացնելու է ընդամենը բյուջեի կատարողականի գնահատում, իսկ միջազգային հեղինակավոր աուդիտորական կազմակերպությունը՝ ֆինանսական աուդիտ: Այսինքն, չի գնահատվելու ծախսվող միջոցների նպատակային եւ արդյունավետ օգտագործումը։

•    Հայեցակարգով փաստացի անտեսվում է ապահովագրվող անձի ընտրության իրավունքը՝ լիցենզավորված բուժհաստատություն ընտրելու հնարավորությունը՝ առանց վերջիններիս վրա կիրառվող սահմանափակումների։

•    Ինստիտուցիոնալ առումով առաջարկվում է կիրառել ԱՊՊԱ համակարգի մոդելը, ինչը պետական-մասնավոր արդյունավետ համագործակցության կայացած օրինակ է։

Այսպիսով, հարկ ենք համարում ընդգծել հետեւյալը․

- Կարեւոր է բացառել պետության կողմից մասնավոր հատվածի գործառույթների ու ծառայությունների մենաշնորհացումը։

- Նկատվում է մտահոգիչ տենդենց, երբ էֆեկտիվ կարգավորում/դաշտ ստեղծելու անվան տակ պետությունը մասնավորից տանում է որեւէ գործառույթ պետական հատված։

- Արձանագրում ենք, որ մասնավոր հատվածի հետ քննարկումները կրում են զուտ ձեւական բնույթ՝ անտեսելով գործարար համայնքի արտահայտած կարծիքները եւ հիմնավորումները, իսկ ՀՀ առողջապահության նախարարությունը շարունակում է իր ոչ թափանցիկ գործելաոճը: