Համավարակը տարբեր կազմակերպություններում աշխատանքների, պարտականությունների եւ ռեսուրսների վերադասավորման պատճառ դարձավ։ IDBank-ի մարդկային ռեսուրսների կառավարման վարչության ղեկավար Սոնա Մանուչարյանը պատմում է նոր իրականությունում աշխատանքների կազմակերպման մասին։

- Արդեն 5 ամիս է՝ մեր երկրի կազմակերպությունները մեծ մասամբ աշխատում են հեռավար։ Ի՞նչ դժվարություններ է ստեղծում հեռավար աշխատանքն ու որո՞նք են դրա առավելությունները։

- Արտակարգ դրության հայտարարումից ի վեր IDBank-ն իրականացրեց աշխատանքների վերակազմակերպում․ ընդամենը մի քանի օրում մեր աշխատակիցների 50%-ից ավելին ապահովվեց հեռավար աշխատանքի համար անհրաժեշտ տեխնիկական աջակցությամբ, եւ պետք է ասեմ, որ անցումն այնքան սահուն կատարվեց, որ որեւէ բարդություն չառաջացավ։ Արդեն շուրջ 5 ամիս է՝ աշխատում ենք հեռավար, եւ ուրախությամբ կփաստեմ, որ աշխատանքային որեւէ գործընթաց կանգ չի առել, Բանկի համար ռազմավարական բազմաթիվ նախագծեր են մեկնարկել, ավելին՝ անհրաժեշտության դեպքում մենք լիարժեք ապահովել ենք կորոնավիրուսով վարակված կամ ինքնամեկուսացած աշխատակիցների փոխարինելիությունը։

Բանկից աշխատող աշխատակիցներն ապահովվել են բոլոր անհրաժեշտ պարագաներով՝ հնարավորինս պաշտպանված լինելու համար։

Ցավոք, ինչպես ամենուրեք, մեզ մոտ նույնպես եղել են վարակման դեպքեր, սակայն հիվանդության դեպքում աշխատակիցները վճարվել են այնպես, ինչպես կվճարվեին աշխատանքի ներկայանալու պարագայում, ինքնամեկուսացման դեպքում եւս աշխատակիցները ֆինանսապես չեն տուժել։ Ավելին, ինչպես գիտեք՝ հուլիսի 1-ից փոփոխվել է Կուտակային կենսաթոշակների մասին ՀՀ օրենքով սահմանված սոցիալական վճարների հաշվարկման կարգը, եւ Բանկը որոշեց փոխհատուցել աշխատակիցներին սոց. վճարների գումարները․ այսինքն՝ նրանց փոխարեն կուտակային կենսաթոշակային հատկացումների նոր դրույքաչափերով սահմանված գումարները կվճարի Բանկը, եւ մեր աշխատակիցներն այս դեպքում եւս ֆինանսապես չեն տուժի։

Որեւէ աշխատակից չի մատնվել պարապուրդի։ Բանկում կրճատումներ նույնպես չենք ունեցել, իսկ հոսունությունը պահպանվել է 3%-ի շրջանակում։ Սա հրաշալի ցուցանիշ է եւ վկայում է այն մասին, որ աշխատակիցներն իրենց զգում են իրենց ափսեի մեջ, իսկ գործատուն նրանց հոգեբանական, ֆինանսական վստահություն է տալիս։  

- Այնուամենայնիվ, հեռավար աշխատանքը կարող է նաեւ դժվարություններ առաջացնել․ IDBank-ում ինչպե՞ս են լուծվում նմանատիպ խնդիրները, եթե այդպիսիք կան։

- Ինչպես արդեն նշեցի, արդեն շուրջ 5 ամիս է՝ հեռավար ենք աշխատում. գիտեք, եթե դա լիներ 1-2 շաբաթ կամ թեկուզ ամիս, ապա գնահատել հեռավար աշխատանքի անցկացումը թե՛ աշխատակցի, թե՛ գործատուի տեսանկյունից բավականին բարդ կլիներ։ Բայց 5 ամիսն արդեն բավարար ժամանակահատված է՝ ընկալելու մեր նոր աշխատանքային պայմաններն ու գնահատելու դրա արդյունավետությունը։  Քանի որ Մարդկային ռեսուրսների կառավարման վարչությունը պատասխանատու է նաեւ կազմակերպության հոգեբանական կլիմայի համար, վերջերս հարցում իրականացրեցինք աշխատակիցների շրջանում եւ պարզեցինք, որ  նրանց հիմնական մտահոգությունը հեռավար աշխատանքից կապված է շփման պակասի հետ․ շատերը նշում էին, որ հաշվի առնելով մեր թիմում «առկա» աշխատանքի դրական կողմերը, ջերմ մթնոլորտն ու ակտիվ աշխատանքային կյանքը՝ իսկապես կարոտել են գործընկերներին։ Այնպես որ՝ այս պահին մենք աշխատում ենք այնպիսի մեխանիզմների ներդրման վրա, որոնք հնարավորություն կտան կազմակերպել աշխատակիցների միջեւ հեռավար հանդիպումներ, միջոցառումներ՝ գոնե մասամբ շփման պակասը լրացնելու համար, մինչեւ կրկին հնարավորություն կունենանք մեծ թիմային միջոցառումներ կազմակերպելու համար։ Չնայած՝ պետք է նշեմ նաեւ, որ մենք անգամ հեռավար աշխատանքի ընթացքում չենք մոռանում նշել մեր աշխատակիցների ծննդյան տարեդարձները, մեր աշխատակիցների հաջողություններն ու առաջխաղացումները, իսկ  հունիսի 1-ին մեր աշխատակիցների երեխաներին, ինչպես միշտ, ուրախացրինք նվերներով ու անակնկալներով, այսինքն՝ որպես գործատու անում ենք ամեն ինչ՝ աշխատանքային բոլոր «ուրախությունները» պահպանելու համար։

Միեւնույն ժամանակ՝ ի պատիվ մեր աշխատակիցների պետք է նշեմ, որ աշխատանքային շփումներում որեւէ թերացում չենք ունեցել. բոլոր հանդիպումներն ու աշխատանքային քննարկումներն իրականացվում են առցանց, շարունակում ենք կյանքի կոչել ծրագրված  նախագծերը, եւ կարծիք կա, որ հեռավար աշխատանքը նույնիսկ հնարավորություն տվեց ի կատար ածել ավելի շատ ծրագրեր՝ հաշվի առնելով ճկուն աշխատանքային ժամերը։

- Խոսենք նախագծերի մասին․ ի՞նչ նորություններ ունեք այս պահին։

- Արդեն բազմիցս նշել ենք, որ Բանկը կրթական նախաձեռնություններով է հանդես գալիս, իսկ բարձր կուրսերի ուսանողներն անընդհատ հարցնում են, թե երբ է մեկնարկելու «Կառուցիր կարիերադ IDBank-ի հետ» ծրագրի նոր փուլը, քանի որ արդեն ունեն շատ ընկերներ, ովքեր հենց այդ ծրագրով այսօր արդեն հանդիսանում են IDBank-ի թիմի անդամ։ Ուրախությամբ պետք է նշեմ, որ անկախ արտակարգ դրությունից, մենք արդեն իսկ մեկնարկել ենք հերթական փուլը։ Պահպանելով հակահամաճարակային բոլոր կանոնները, սահմանելով հերթափոխ եւ ուսուցման համար նպաստավոր պայմաններ, այս պահին «Կառուցիր կարիերադ IDBank-ի հետ» ծրագրի շրջանակում 11 ուսանող անցնում է գործնական փուլը Բանկի տարբեր մասնաճյուղերում եւ շուտով կսկսի նաեւ տեսական դասընթացների փուլը կրկին հեռավար կերպով: Ուսուցումն ավարտելուց հետո լավ արդյունքների դեպքում փաստացի աշխատանքային փորձ չունեցող ուսանողները կմիանան մեր մեծ թիմին, որը ի դեպ, համավարակի ամիսների ընթացքում համալրվել է 40-ից ավելի աշխատակցով, քանի որ մենք շարունակում ենք ընդլայնման, թվայնացման, ավտոմատացման գործընթացները։ Մեր մշակույթում ավելացավ նաեւ հեռավար կերպով աշխատակիցների ներգրավումը, փաստացի ունենք աշխատակիցներ, որ մեզ հետ աշխատանքը սկսել են հեռավար։

- IDBank-ը գնալով ընդլայնում է թվային ծառայությունների ցանկն․ իսկ ի՞նչ փուլում են ներքին թվայնացման գործընթացները։  

- Այո, IDBank-ը հայտնի է որպես նորարար, թվային բանկ, եւ մենք համոզված ենք, որ թվայնացում պետք է իրականացնել ոչ միայն հաճախորդների, այլ նաեւ աշխատակիցների համար։ Այդ գործընթացը ենթադրում է ավարտին հասցնել միջազգային ստանդարտներին համապատասխանող աշխատանքային պորտալի ստեղծման աշխատանքները։ Աշխատանքային պորտալը հնարավորություն կտա մեր աշխատակիցներին տեղեկանալ բոլոր նորություններին, Բանկում կատարվող իրադարձություններին, այստեղ մատչելի կերպով ներկայացված կլինեն նաեւ բանկային պրոդուկտները եւ բոլոր այն իրավական ակտերը, որոնք հարկավոր են աշխատանքի ընթացքում։ Մեր աշխատակիցների համար կգործեն բլոգեր, վլոգեր եւ շատ այլ հետաքրքրիր ենթաբաժիններ, որոնք կլրացնեն նրանց առօրյան։ Սա մեծ հաշվով, նաեւ կլուծի աշխատակիցների կողմից հարցման մեջ նշված սոցիալական շփման բացը, քանի որ հիասքանչ հնարավորություն կտա կիսվել տարբեր աշխատանքային եւ անձնական թեմաների շուրջ իրենց մտորումներով մեկ հարթակում։

Կարեւորելով աշխատակիցների զարգացումն ու վերապատրաստումը՝ աշխատանքներ են տարվում Բանկի ուսումնական կենտրոնի ստեղծման ուղղությամբ, որը նաեւ ունենալու է առցանց տարբերակ։ Առցանց պորտալի շնորհիվ աշխատակիցները հնարավորություն կունենան վերապատրաստվել ոչ միայն բանկում, այլ նաեւ առցանց հարթակի միջոցով։ Սա, կարծում եմ, տվյալ ժամանակաշրջանում հիանալի գործիք կլինի աշխատակիցների մշտական զարգացման համար՝ հնարավորություն տալով պարտադիր եւ մասնագիտական աճին ու զարգացմանն ուղղված դասընթացները գտնել մեկ հարկի տակ եւ ուսումնական պրոցեսն անցնել իրենց հարմար ժամի։

Թվայնացվում են նաեւ մարդկային ռեսուրսների կառավարման վարչության այլ գործիքակազմեր՝ ներառյալ ներգրավման եւ գործավարության մի շարք բաղադրիչներ, որոնք էապես կազդեն աշխատանքի  արդյունավետության վրա եւ կխնայեն ժամանակ եւ ռեսուրսներ։
                                               
- Վերադառնանք համավարակին, ավելի ճիշտ՝ դրա թելադրած պայմաններին։ Որպես ՄՌԿ վարչության ղեկավար ի՞նչ կարեւոր հատկանիշներ կառանձնացնեք․ ի՞նչ պահանջների պետք է բավարարի աշխատակիցը՝ հեռավար աշխատանք կատարելու համար։ Ի՞նչ սկզբունքներով եք ընտրում Ձեր նոր աշխատակիցներին, արդյո՞ք փոխվել են HR մոտեցումները։     

- Համավարակի մեկնարկի ժամանակ մեր կայքում նյութ տեղադրեցինք, որով 10 խորհուրդ էինք տալիս մեր թեկնածուներին հեռավար հարցազրույցին պատրաստվելու համար։ Պոտենցիալ գործատուի հետ հանդիպման առաջին տպավորությունն ամենակարեւորն է, հատկապես հեռավարի դեպքում ավելի է պարտավորեցնում, քանի որ դեռեւս մեր հասարակության համար այն շարունակում է մնալ առավել նորարար մոտեցում։ Խորհուրդների շարքին էր դասվում ամենակարեւոր նախապայմանը՝ պատրաստվել հարցազրույցին՝ իմանալ գործատուի մասին, հստակ հասկանալ հաստիքից ակնկալվող մասնագիտական որակները եւ կարողանալ լավ ներկայացնել ձեռքբերումներն ու փորձը։ Իհարկե, հեռավար հարցազրույցի դեպքում պետք է նաեւ վստահ լինել տեխնիկական կողմի հագեցվածության վրա, որպեսզի հանդիպումը սահուն լինի։

Հեռավար աշխատանքն այսքան տարածում չուներ մեր երկրում նախկինում, եւ որպես գործատու մենք քաջ գիտակցում ենք, որ այս մոդելին վարժվելու համար ժամանակ եւ նոր հմտություններ են պետք եւ՛ աշխատակիցներին, եւ՛ ղեկավարներին։ Կարեւոր է ունենալ աշխատանքային ռեժիմ, որպեսզի աշխատակիցը, նույնիսկ տանից աշխատելու դեպքում, հստակ կարողանա տարանջատել եւ կազմել աշխատանք եւ ընտանիք/անձնական կյանք բալանսը։

Կարեւոր նախապայման է աշխատանքի հանդեպ ցուցաբերել  նույն մոտեցումը, ճիշտ կերպով գործընկերների հետ կապեր ստեղծել եւ պահպանել անձնական եւ աշխատանքային հարաբերությունները, պատրաստ լինել ճկունության եւ ամենակարեւորը՝ կենտրոնանալ աշխատանքի արդյունքների եւ հաջողությունների վրա։