Չնայած լեռնային ռելիեֆին՝ Հայաստանում լեռնադահուկային ալպինիզմի սիրահարների թիվն այնքան էլ մեծ չէ: Դրա փոխարեն այն օրեցօր ավելի գրավիչ է դառնում դահուկով վայրէջքի նոր թեքություններ փնտրող եվրոպացի զբոսաշրջիկների համար: Հայաստանում լեռնադահուկային տուրիզմի առավելությունների եւ զարգացման խոչընդոտների մասին Banks.am-ին պատմել է Լեռնադահուկորդների հայկական ասոցիացիայի նախագահ, լեռնադահուկային տուրերի ուղեկցորդ Հովհաննես Մարտիրոսյանը: Սեզոնային երկարությունԱլպյան երկրներում բնակչության գրեթե 80%-ը մասնակցում է լեռնադահուկային տուրերի: Հայաստանում տուրիստական խմբերի սկսել եմ ուղեկցել 2009-ից եւ այս ընթացքում հյուրընկալել եմ մինչեւ 83 տարեկան լեռնադահուկորդների, որ ամենեւին էլ սպորտսմեններ չեն եղել: Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս Պատահել է, որ մարտին Վրաստանի տուրը ստիպված եմ եղել փոխարինել Հայաստան այցով, քանի որ լեռնադահուկային տուրեր անցկացնելու համար համապատասխան տարածքները Վրաստանում շատ ավելի շուտ են տաքանում, քան, օրինակ, Շիրակի մարզում: Այս առումով Հայաստանում լեռնադահուկային ալպինիզմի սեզոնն ավելի երկար է: Բավականաչափ երկար ձմեռային սեզոն ունենք Արագածի տարածաշրջանում, որը հնարավորություն է տալիս տուրեր կազմակերպել սկսած դեկտեմբերի վերջից մինչեւ հունիս 25-ը: Լեռնադահուկային տուրիզմի համար լավագույն ժամանակահատվածը փետրվարից ապրիլն է: Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս Ճանապարհի կրճատումԱյս տեսակի տուրերում շատ կարեւոր է, որ մեքենայով ճանապարհը հնարավորինս կարճ լինի: Մեր շահառուները հիմնականում եվրոպական այնպիսի երկրներից են, որտեղ սովորաբար մինչեւ դահուկով տուրի մեկնարկի համար համապատասխան վայր հասնելը երկար ճանապարհ կա անցնելու: Հայաստանն այս առումով առավել գրավիչ է դառնում, քանի որ գրեթե յուրաքանչյուր լեռան ստորոտում պատսպարված գյուղ կա: Դրա շնորհիվ էլ հնարավոր է դառնում մեծապես կրճատել մեքենայով ճանապարհը: Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս Թարմ եւ որակյալ ձնածածկույթԶբոսաշրջիկները հիմնականում փնտրում են վայրի, անհպում մնացած ձյունածածկույթ: Այս առումով եւս հայկական լեռները նպատակահարմար են, քանի որ արշավի ընթացքում 2-րդ խմբին հանդիպելն այնքան էլ հավանական չէ: Ձյան որակը եւս շատ լավն է, առկա են գրեթե բոլոր ձյան տեսակները, որ կարելի տարբեր ամիսներին «մատուցել»: Տուրերը հատկապես գրավիչ են դառնում, երբ համեմվում են մեր հնագույն մշակույթով եւ համեղ սննդով: Ահա այս ամբողջական զամբյուղն է, որ Հայաստանը դարձնում է գրավիչ լեռնադահուկային տուրերի տեսանկյունից: Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս Գովազդ՝ պետական մակարդակովԴեպի Վրաստան այս տեսակի տուրիստական հոսքերն ավելի շատ են, որովհետեւ արկածային կամ զուտ լեռնադահուկային տուրերի գովազդը կատարվում է պետական մակարդակով, մինչդեռ մեր դեպքում ներկայանում ենք միայն սեփական ուժերով: Կառավարությունը պետք է ունենա հատուկ ռազմավարություն, որով լեռնադահուկային տուրիզմով հետաքրքրված բնակչություն ունեցող քաղաքներում կտեղադրվեն գովազդներ Հայաստանի ձմեռային տուրիզմի հնարավորությունների ներկայացմամբ: Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս Տուրերի անվտանգություն Զբոսաշրջիկների անվտանգության ապահովման համար, նախ եւ առաջ, պետք է պարտադիր կատարվի ձյան ֆիզիկական հատկությունների գնահատում՝ snow profile, որպեսզի հնարավոր լինի գնահատել տվյալ տեղանքում ձնահյուսի ռիսկը: Տուրի բոլոր մասնակիցներին պետք է պարտադիր տրամադրել ձնահյուսային հաղորդիչ (avalanche transceiver): Եթե որեւէ մեկին պատահում է ձնահյուս, սարքը սանտիմետրի ճշգրտությամբ ցույց է տալիս տուժածի գտնվելու վայրը: Թիմի բոլոր անդամներն այդ սարքով կապված են միմյանց հետ: Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս Բացակայությունը՝ խոչընդոտՀայաստանում դեռեւս չկա հատուկ փրկարար ջոկատ, որ կազմված կլինի համապատասխան պատրաստություն անցած փրկարարներից եւ կունենա անհրաժեշտ գույք՝ ձյունածածկ լեռնային վայրեր արագ հասնելու համար: Պետք է ունենալ նաեւ նորացված եւ ճշգրիտ տեղագրական քարտեզներ, որոնց ուղղությամբ արդեն երեք տարի է, ինչ աշխատում ենք Վիեննայի համալսարանի աշխարհագրության ամբիոնի հետ: Լեռնային տուրերի ժամանակ շատ կարեւոր է ձեռքում ունենալ նման քարտեզ՝ վերահաս վտանգներից հնարավորինս ապահովագրված լինելու համար: Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս Կարեւոր է նաեւ ավտոմատ եղանակային տեսության կայանների տեղադրումը, որոնք Հայաստանում դեռեւս մի քանիսն են: Դրանք հնարավորություն են տալիս օնլայն ռեժիմով տեղեկանալու, թե տվյալ պահին կոնկրետ տեղանքում ինչպիսի եղանակ է: Տեքստը եւ լուսանկարները՝ Գայանե Ենոքյանի Tweet Դիտում՝ 10303