Զարգացող շուկաներում աշխատող թրեյդերների ասոցիացիան (EMTA) խորհուրդ է տվել իր անդամներին հունիսի 6-ից օգտագործել WM/Refinitiv ռուբլու փոխարժեքը՝ առանձին արժութային գործիքները հաշվարկելու համար: Նախկինում հիմնական կողմնորոշիչը ռուբլու փոխարժեքն էր Մոսկվայի բորսայում։

Ինչպես գրում է Forbes ամսագրի ռուսաստանյան հանդեսը՝ վկայակոչելով Bloomberg-ը, EMTA-ն խորհուրդ է տալիս փոխել ուղին ներքին եւ միջազգային շուկաներում ռուբլու գնի միջեւ գնային ճեղքվածի աճի պատճառով։

Ինչպես է եղել նախկինում

EMTA-ն առաջարկություններ է թողարկում արեւմտյան բանկերի համար զարգացող երկրների արժութային փոխարժեքների ֆիքսինգների օգտագործման վերաբերյալ։ Ֆիքսինգը ֆինանսական ցուցիչ է, որը սահմանում է ֆինանսական ակտիվի համընդհանուր ճանաչված միասնական գին: Արեւմտյան բանկերն օգտագործում են զարգացող երկրների ֆիքսինգները՝ արտաբորսայական չառաքվող արժութային ֆորվարդներով հաշվարկներ կատարելու համար՝ համաձայնագրեր որոշակի ամսաթվին ֆիքսված փոխարժեքով արժույթ գնելու կամ վաճառելու համար, ընդ որում, ժամկետի վերջում կողմերից մեկը մյուսին է վճարում ֆիքսված եւ փաստացի փոխարժեքների տարբերությունը: 2016 թվականից EMTA ասոցիացիան ռուբլու համար խորհուրդ էր տալիս կենտրոնանալ Մոսկվայի բորսայի փոխարժեքի վրա՝ յուրաքանչյուր առեւտրային օրվա Մոսկվայի ժամանակով 12:30-ին, պարզաբանել է բորսայի մամուլի ծառայությունը:

«EMTA-ի թարմացված առաջարկությունները նախատեսված են այն միջազգային մասնակիցների համար, ովքեր չունեն հասանելիություն Մոսկվայի բորսայի արժութային շուկային եւ ստիպված են հեջավորել իրենց գործարքները Ռուսաստանի սահմանից դուրս ու չեն վկայում բորսայական տեղեկատվության որակի փոփոխության մասին: Միաժամանակ, Մոսկվայի բորսայի ռուբլու ֆիքսինգը մնում է EMTA-ի կողմից առաջարկվող ցանկում՝ արեւմտյան բանկերի կողմից՝ արտաբորսայական արժութային ածանցյալ գործիքներով հաշվարկների ժամանակ օգտագործելու համար»,- ասված է մամուլի ծառայության պատասխանում։

Ուկրաինայում ՌԴ հատուկ գործողության մեկնարկից եւ արտերկրում Կենտրոնական բանկի պահուստների զգալի մասի արգելափակումից հետո Ռուսաստանում արժութային սահմանափակումներ են մտցվել ռուբլու աջակցության համար։ Դրանք ենթադրում էին արտահանողների արտարժութային եկամուտների 80%-ի վաճառք, հաշիվներից արտարժույթի դուրսբերման սահմանափակում, բանկային դրամարկղերից դոլար եւ եվրո գնելու արգելք։ Աստիճանաբար այդ սահմանափակումները մեղմվեցին, օրինակ՝ ապրիլի 18-ից դրամարկղից հնարավոր է արժույթ գնել։

Սակայն այդ գործողությունների արդյունքում ՌԴ արժույթի ներքին եւ միջազգային փոխարժեքները սկսեցին շեղվել։ «Մոսկվայի բորսայի փոխարժեքն ավելի արհեստական է. հաշվի առնելով արժութային սահմանափակումները, այն ավելացված է, քանի որ ընթանում է արտարժութային եկամուտների վաճառք, ինչը փոխարժեքը դարձնում է անբնական»,- նշել է «Արիկապիտալ» ընկերության ներդրումային ստրատեգ Սերգեյ Սուվերովը:

«Վերջին ամիսներին Մոսկվայի բորսայում ռուբլու փոխարժեքի ամրապնդման հիմնական շարժիչ ուժն այն է, որ արտարժույթի առաջարկը զգալիորեն գերազանցում է դրա պահանջարկը։ Սա մի շարք գործոնների արդյունք է, որոնցից հիմնականը արտարժութային եկամուտների մեծ մասը ՌԴ արտահանողների կողմից իրացնելու պարտավորությունն է, ինչպես նաեւ ներմուծման նվազումը։ Հետեւաբար, Refinitiv համակարգում արտարժույթի այնպիսի առատություն չկա, ինչպիսին Մոսկվայի բորսայում է»,- իր հերթին պարզաբանել է «Открытие Инвестиции» ընկերության գլոբալ հետազոտությունների բաժնի առաջատար վերլուծաբան Օլեգ Սիրովատկինը: Այժմ ներքին եւ միջազգային փոխարժեքների միջեւ սպրեդը փոքր է եւ չի գերազանցում երկու ռուբլին։ Սակայն մարտին փոխարժեքները տարբերվել են տասնյակ ռուբլիներով, նշել է նա։

Այս տարբերությունն էր, որ դրդեց EMTA-ին փոխել իր առաջարկությունները ռուբլու փոխարժեքի օգտագործման վերաբերյալ, գրում է Bloomberg-ը։ Սուվերովի խոսքով՝ WM/Refinitiv փոխարժեքն ավելի մոտ է ռուբլու շուկայական արժեքին, քան Մոսկվայի բորսայի փոխարժեքը։ Միաժամանակ, EMTA-ի առաջարկություններում Մոսկվայի բորսայի փոխարժեքը մնում է որպես տեղեկատու տեղեկատվություն:

Ինչ կլինի հիմա

Մոսկվայի բորսայի փոխարժեքից WM/Refinitiv փոխարժեքին անցնելու EMTA-ի առաջարկությունը պարտադիր չէ: Շատ բան կախված կլինի ասոցիացիայի անդամների որոշումից, իսկ այն ներառում է աշխարհի խոշորագույն բանկերը։ Դրանց թվում են՝ Goldman Sachs-ը, JP Morgan Chase-ը, Morgan Stanley-ն, Bank Of America-ն, Societe Generale-ը, Citi-ն, HSBC Bank-ը, Barclays-ը, BBVA-ն, Santander-ը, UBS-ը, Deutsche Bank-ը, Credit Suisse-ը եւ այլն։

«Եթե EMTA-ի խոշորագույն անդամները, ինչպիսիք են Barclays-ը, Citigroup-ը կամ Goldman Sachs-ը, որոշեն գները հաշվարկելու համար օգտագործել WMR փոխարժեքը, ապա, ամենայն հավանականությամբ, շուկայի բոլոր մասնակիցները կանցնեն դրան»,- կարծում է «ԱլֆաԿապիտալ»-ի վերլուծաբան Ալեքսանդր Ջիոեւը:

Միաժամանակ, նոր առաջարկությունները կտարածվեն նոր պայմանագրերի վրա, մինչդեռ հին պայմանագրերով պայմանները կմնան նույնը, նշել է «Մետալինվեստբանկ»-ի արժութային եւ դրամական շուկաներում գործառնությունների ղեկավար Սերգեյ Ռոմանչուկը։