Ամբողջ աշխարհում փոքր եւ միջին բիզնեսը (ՓՄՁ) տեղական տնտեսությունների ողնաշարն է: Ներկայացնելով համաշխարհային բիզնեսի մոտ 90%-ը եւ համաշխարհային զբաղվածության ավելի քան 50%-ը, ՓՄՁ-ը տնտեսական աճի կարեւոր շարժիչ ուժն են¹: Հայաստանի նման զարգացող տնտեսություններում դրանք կարող են ապահովել ազգային ՀՆԱ-ի մինչեւ 40%-ը²:

Visa-ն դիտարկում է աջակցությունը ՓՄՁ-ներին որպես առաջնահերթություն, իսկ վճարման թվային լուծումները՝ այն կյանքի կոչելու միջոց: Համաշխարհային հետազոտություններից մեկում Visa-ն պարզել է, որ փոքր բիզնեսի սեփականատերերի 73%-ն ասել է, որ թվային վճարումների նոր տարբերակները հիմնարար նշանակություն ունեն իրենց աճի համար³: Արձագանքելով այս պահանջին՝ 2020 թվականին Visa-ն առաքելություն ստանձնեց երեք տարում 50 միլիոն ՓՄՁ-ների թվային հնարավորություն ընձեռել եւ գերազանցեց նպատակը՝ մինչեւ 2023 թվականի վերջը դրանցով ապահովելով 67 միլիոն ՓՄՁ-ի:

Քանի որ սպառողները գնալով ավելի շատ են դիտարկում հարմարավետ թվային վճարումների տարբերակներ, փոքր բիզնեսները օգտվում են ի հայտ եկող առավելություններից:

Ներկայացնում ենք երեք հիմնական պատճառ, թե ինչու է փոքր բիզնեսը ընտրում անկանխիկ տարբերակը:

1. Ավելի շատ հաճախորդներ գրավել

Աշխարհում հարցումներին մասնակցած սպառողների 41%-ն ասել է, որ հրաժարվել են գնումներ կատարել ֆիզիկական խանութներից, քանի որ դրանցում թվային վճարումներ չեն ընդունվել⁴: Հայաստանում անկանխիկ շուկան եւս արագորեն զարգանում է. 2023 թվականին անկանխիկ վճարումները եւ ինտերնետ գործարքները առաջին անգամ գերազանցեցին կանխիկ գործարքները՝ ե՛ւ քանակով, ե՛ւ ծավալով⁵։

2. Ապահովել ավելի անխափան փորձ

Մարդիկ անհամբեր են, իսկ հպումով վճարում կատարելը արագ է: Քարտ մուտքագրելու կամ սահեցնելու փոխարեն, հաճախորդները կարող են պարզապես պահել իրենց անհպում վճարային քարտը կամ սարքը վճարային տերմինալի մոտ: Սա թույլ է տալիս ժամանակ խնայել գործարք կատարելիս: Անխափան փորձը հաճախորդներին ավելի երջանիկ է դարձնում:

3. Ավելացնել անվտանգությունը

Երբ հաճախորդը անցկացնում է քարտը մագնիսական շերտով, տեղեկատվությունը կարող է հավաքագրվել սքիմերային սարքի միջոցով: Բայց երբ հաճախորդները վճարումներ են կատարում հպումով, գործարքի համար ստեղծվում է մեկանգամյա հատուկ ծածկագիր: Այս ծածկագիրը եւ հաճախորդի հաշվի համարը փոխանցվում են, բայց կարեւոր տեղեկությունները, ինչպիսիք են անունը, վճարման հասցեն կամ հաստատման ծածկագիրը՝ ոչ:

Ուստի, նույնիսկ եթե ինչ-որ մեկը հասանելիություն ստանա հաճախորդի վճարային տեղեկություններին, նա չի կարող գործարք կատարել առանց քարտի կամ սարքի, որն էլ կարող է հավելյալ պաշտպանություն ունենալ, օրինակ, Face ID-ն: Այս ամենը միասին վերցված օգնում է նվազեցնել խարդախությունների թիվը անհպում վճարումների ժամանակ:

Դառնալով գլոբալ

Հայաստանում տեղական փոքր ձեռնարկությունները հզորացնելու Visa-ի հանձնառությունը մնում է անսասան։ Այս տարի Visa-ն Հայաստանում գործարկել է She’s Next համաշխարհային նախաձեռնությունը, որի նպատակն է կին ձեռներեցներին փոխանցել հմտություններ, կրթություն, ֆինանսավորում ու ոգեշնչում իրենց բիզնեսը սկսելու կամ ընդլայնելու համար: Visa-ն նաեւ համագործակցում է Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկի (ՎԶԵԲ) հետ՝ ՓՄՁ-ներին հզորացնելու, տնտեսական եւ ֆինանսական ներառականությանը նպաստելու ու հանրային ծառայությունները, ներառյալ GovTech-ը ու հանրային տրանսպորտը թվայնացնելու համար:

Visa-ի աջակցությունը կանանց կողմից ղեկավարվող ՓՄՁ-ներին ավելի է ընդլայնվում She’s Next թվային հարթակի միջոցով, որը մշակվել է Emerging Europe-ի հետ համագործակցությամբ: Այս հարթակը միմյանց է կապում ամբողջ աշխարհի գործարար կանանց՝ խթանելով ցանցային հնարավորությունները, կիսելով փորձն ու խթանելով միջազգային ընդլայնումը:

Visa-ն նաեւ խթանում է Հայաստանի թվային վերափոխումը` աջակցելով կայուն ու ներառական տնտեսական աճին: Արագացնելով անկանխիկ վճարումների ընդունումը՝ Visa-ն սպառողներին եւ ձեռնարկություններին հնարավորություն է տալիս օգտվել թվային տնտեսության հարմարավետությունից, անվտանգությունից ու արդյունավետությունից:

2024 թվականի ընթացքում Visa-ն ակտիվորեն մասնակցել է տարբեր միջոցառումների ու քննարկումների՝ խթանելու Հայաստանի թվային փոխակերպման օրակարգը եւ աջակցելու երկրի անկանխիկ ապագային: Visa-ն մասնակցել է Silicon Mountains Tech Summit-ին եւ Doing Digital Forum-ին, ինչպես նաեւ Տեղեկատվական համակարգերի գործակալության հետ համագործակցությամբ կազմակերպել է «Կառավարության թվայնացման խթանումը Հայաստանում. Visa-ի համագործակցային մոտեցումը» միջոցառումը: 2024 թվականին Visa-ն մասնակցել է նաեւ Նորարությունների եւ տեխնոլոգիաների համաշխարհային կոնգրեսին (WCIT) եւ DigiTec-ին:

---

¹https://www.worldbank.org/en/topic/smefinance
²https://www.worldbank.org/en/topic/smefinance
³https://usa.visa.com/dam/VCOM/blogs/visa-back-to-business-study-2022-outlook-jan22.pdf
⁴https://usa.visa.com/dam/VCOM/blogs/visa-back-to-business-study-2022-outlook-jan22.pdf
⁵https://finport.am/full_news.php?id=49961&lang=3